Starenje je prirodni, genetski uslovljen proces, koji ne napreduje istom brzinom kod svih, već se to razlikuje. U osnovi je reprodukcija radi produženja vrste, kao prvi zakon prirode. U reproduktivnom periodu, žene su uglavnom zaštićene i manje obolevaju. Nakon toga dolazi do postepenog fiziološkog propadanja, jer “ne postoje razlozi da se biološki resursi troše na održavanje”. Ćelije polako izumiru, organi stare i dolazi do pojave hroničnih bolesti – kaže fiziolog profesor dr Zvezdana Kojić, iz Instituta za fiziologiju Medicinskog fakulteta u Beogradu.

Da li organi stare ujednačeno, u skladu sa godinama, čitaocima „Života plus“ objašnjava gerijatar, profesor dr Mladen Davidović:
Godine ne određuju starost generalno, pa ni starenje određenih organa. Iako se misli da je nasledni faktor ključan za vitalnost organizma, to nije tačno jer utiče samo 30 procenata, a ostalo zavisi od načina ishrane, fizičke aktivnosti, okruženja. Ako osoba puši, nezdravo se hrani, fizički je neaktivna i psihički opterećena jer je usamljena i bez vere, krvni sudovi i srce ranije stare. Vršnjačke razlike u kvalitetu krvnih sudova i srca su u mladosti vrlo male, a način života utiče na njihove dramatične razlike u poznim godinama. O tome najbolje svedoči primer 80-godišnjaka koji savršeno očuvan mentalno i fizički bez problema kopa vinograd. Kod njega su krvni sudovi i srce mlađi u odnosu na godine koje pokazuje krštenica. Na žalost, ovakvi primeri su zanemarljivi.

Da li po istom principu stare bubrezi, pluća i drugi vitalni organi?

– Ako su zdravi, bubrezi ne stare brže od drugih organa, funkcionalni su do pozne starosti i osoba od 75 godina može da bude davalac ovog organa kada postoji podudarnost tkiva. S druge strane, na zdravlje i starenje pluća utiče niz spoljašnjih negativnih faktora, pre svega zagađenost vazduha. Pušenje je, naravno, ključni uzrok bržeg propadanja. Međutim, primenom određenih vežbi disanja kod nepušača funkcija pluća može da se popravi čak i ako ima 90 godina. Zapravo, aktivniji i zdraviji život usporava starenje svakog organa i celokupnog organizma. Naravno, vrlo je važna i ljubav koju osećamo i emitujemo. Istraživanja su pokazala da su takvi ljudi fizički i mentalno bolje očuvani. Egoizam i egocentrizam donosi profesionalni uspeh, ali ne i ličnu sreću, koja je važan uslov za fizičko i mentalno trajanje.

PODMLAĐIVANjE REPRODUKTIVNIH ORGANA

Starenje reproduktivnih organa je individualan proces, pa neke žene imaju ranu menopauzu, čak i sasvim mlade u 20-tim godinama, a druge prirodno zatrudne posle 40. Godine i kasnije, naglašava specijalista ginekologije i akušerstva, profesor dr Aleksandar Ljubić iz Specijalne ginekološke bolnice “Jevremova”.

Od vitalnosti polnih ćelija zavisi reprodukcija. Ukoliko jajnik ima smanjeni potencijal stvaranja jajnih ćelija, postaje insuficijentan, odnosno nedovoljno sposoban, što vremenom dovodi do potpunog izostanka menstrualnog krvarenja. To je praktično znak starenja, a može biti uzrokovan naslednim, imunološkim, infektivnim i drugim faktorima.

– Ne postoji jedan prognostički marker, koji određuje funkciju jajnika, odnosno njegovu starost prema krštenici. Na to mogu da ukažu nivo određenih hormona, broj folikula u ranoj fazi ciklusa neposredno posle krvarenja, volumen jajnika i njegova cirkulacija… Istina, postoje komplikovane matematičke metode koje omogućavaju da se putem ovih elemenata izračuna starost jajnika i uporedi sa biološkom starošću žene, kaže naš sagovornik.

Da li prevremeno ostareli jajnici mogu da se „podmlade“?

– Lečenje prevremeno ostarelih jajnika radi reprodukcije je veoma složeno. Razvijeni su različiti protokoli stimulacije ovulacije, odnosno sazrevanja jajne ćelije, ali bez posebnog uspeha. Daje se i terapija lekovima, koja ima za cilj da poveća spontano stvaranje jajnih ćelija. U razvoju su i nove tehnologije pojačanja funkcije jajnika i podmlađivanja putem mitohondrija (delovi ćelija odgovorni za proizvodnju energije), kao i stem ćelije, koje su primarne i sposobne da se razviju u različite ćelije. Naš tim je uveo originalnu metodu podmlađivanja jajnika, koja popravlja funkciju stvaranja jajnih ćelija i omogućava da dođe do trudnoće. Metoda se bazira na obradi krvi pacijenta, izdvajaju se određene ćelije i aktiviraju različiti faktori rasta u njima, koji se zatim ubrizgavaju u jajnike. To dovodi do poboljšanja hormonskog statusa, pojave više jajnih ćelija boljeg kvaliteta, pa i do većeg broja trudnoća – objašnjava dr Ljubić. Postoje prirodne metode lečenja ostarelih jajnika, gde se organizmu dopušta i pruža šansa da se oporavi i regeneriše, a to je detoksikacija ili serviš čišćenja organizma, programe o detoksikaciji možete pročitati ovde.

Dr Zvezdana Kojić tvrdi:
Životni stil našeg naroda je veoma loš. Nezdravo i neredovno se hranimo, obroci su preobilni, hrana je premasna i preslana. Nedovoljno se krećemo, pušimo i pijemo, stalno smo pod stresom zbog obaveza ili nestašica. A, ovo su ključni faktori koji podstiču stvaranje slobodnih radikala, agresivnih molekula koji dovode do preranog umiranja ćelija i starenja. Stres, negativne misli i stalna napetost zbog privatnih i poslovnih obaveza, dovodi do toga da su nam ćelije pod pravom opsadom slobodnih radikala.

Najbolji način da to sprečimo je redovno praktikovanje aktivnosti koje su nam urođene, kao što su: hodanje, trčanje, plivanje. Opšte prihvaćen stav je da bi svakodnevno trebalo načiniti 10.000 koraka umerenim tempom. Ako to nije izvodljivo, onda se primenjuje polučasovna relaksacija koja organizmu može da pomogne da obnovi utrošene resurse, poručuje dr Kojić.